Mikołaj Kopernik

|miejsce śmierci = |miejsce pochówku = |1. funkcja = Kanclerz kapituły warmińskiej |1. funkcja - okres = 1510–1513, 1524–1526, 1529 |2. funkcja = |2. funkcja - okres = |wyznanie = katolicyzm |kościół = rzymskokatolicki |inkardynacja = |data ślubów zakonnych = |data diakonatu = |data ordynacji = |data święceń = |data nominacji = |data sakry = |data patriarchatu = |data kreacji = |papież kreujący = |kościół tytularny = |faksymile = nie |opis faksymile = |odznaczenia = |commons = |wikiźródła = |wikicytaty = |wikinews = |www = }} thumb|240px|[[Dom Kopernika w Toruniu|Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu]]

, , (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. w maju 1543, na podstawie informacji z 1654 r. opublikowanej przez Piotra Gassendiego. Taką datę ustalił Szymon Starowolski (1588–1656), a podawali ją też XIX-wieczni historycy niemieccy Franz Hipler i Leopold Prowe. W połowie XIX w. pojawiły się jednak wątpliwości co do poprawności tej daty. Z analizy dokumentów źródłowych wynika bowiem, że Kopernik zmarł pomiędzy 7 a 21 maja, nie później niż 21 maja rano.}} we Fromborku) – polski i ''Cambridge Biographical Encyclopedia''.|name=„u2”|group=uwaga}} polihistor pochodzenia niemieckiego; prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego i naukowiec – zajmował się też astronomią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią. Bywa też nazywany fizykiem, filozofem i astrologiem przez ówczesne znaczenie tego słowa.

Kopernik jest znany głównie jako astronom – twórca heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego i prawdopodobnie pierwszy heliocentryk w Europie od czasów starożytnej Grecji. Autor dzieła ''De revolutionibus orbium coelestium'' (''O obrotach sfer niebieskich'') przedstawiającego jego wizję Wszechświata. Model matematyczny Kopernika – inaczej niż antyczne prace Arystarcha z Samos – wywołały rewolucję naukową nazywaną przewrotem kopernikańskim. Przez to heliocentryzm bywa nazywany kopernikanizmem, a kosmologia używa nazwy ''zasada kopernikańska'' – m.in. na odrzucenie wszelkiego geocentryzmu i antropocentryzmu.

Pozostałe osiągnięcia uczonego to m.in. sformułowanie ilościowej teorii pieniądza i prawa Kopernika-Greshama w ekonomii. W geometrii płaskiej rozpowszechnił twierdzenie nazywane jego imieniem, choć nie jest jego pierwszym autorem. Oprócz tego Mikołaj Kopernik przekładał dzieła bizantyjskiego pisarza Teofilakta Symokatty na język łaciński, napisał łaciński poemat ''Septem Sidera'' (''Siedem Gwiazd'') oraz tworzył mapy Warmii i innych terenów Prus. Astronomiczne dzieło Kopernika wiązało się też z rewizją fizyki Arystotelesa, będącej częścią jego systemu filozoficznego. Tym sposobem toruński uczony otworzył drogę do nowożytnej metody naukowej i opartej na niej mechaniki klasycznej oraz teorii ciążenia Newtona.

Kopernik pełnił kilka funkcji administracyjnych i urzędów jak: * generalny administrator biskupstwa warmińskiego po zgonie biskupa Fabiana Luzjańskiego, * ''komisarz Warmii'' (1521), * kanclerz kapituły katedralnej warmińskiej (1511–1513, 1520, 1524–1525, 1529), * opiekun stołu kapitulnego w latach (1526–1532), * zarządca kasy aprowizacyjnej (1513), * poseł lub wizytator dóbr kapitulnych w latach (1511, 1521–1522, 1531–1537, 1539), * kanonik warmińskiej kapituły katedralnej (od 1497), * scholastyk wrocławskiej Kolegiaty Świętego Krzyża i św. Bartłomieja (1503–1538).

Wybitnego torunianina uwieczniło nie tylko kilka wspomnianych terminów naukowych od jego nazwiska. Został też patronem dziesiątek szkół, co najmniej kilkunastu innych instytucji – głównie badawczych i oświatowych – oraz kilku nagród i czasopisma naukowego. Użyczył też nazwy lokalizacjom na Ziemi i w Kosmosie, taksonowi botanicznemu, pierwiastkowi chemicznemu (Cn), kilku statkom wodnym, pociągowi, samolotowi i teleskopowi kosmicznemu. Kopernika wielokrotnie upamiętniano przez sztukę – liczne obrazy, m.in. dzieło Matejki, co najmniej kilkadziesiąt pomników rozmieszczonych w kilkunastu krajach, wizerunki na banknotach, monetach i znaczkach pocztowych, serię opowiadań, co najmniej dwie powieści, dwa pełnometrażowe filmy fabularne, serial, musical oraz dwie inne kompozycje muzyczne. Kopernik i jego twórczość stały się tematem całej dziedziny badawczej zwanej kopernikologią. Źródło: Wikipedia