Che Guevara

| uyruk = Arjantinli | doğum_adı = Ernesto Guevara | doğum_yeri = Rosario, Arjantin | ölüm_tarihi = | ölüm_yeri = La Higuera, Bolivya | ölüm_sebebi = Yerinde infaz | yattığı_yer = Che Guevara Mozolesi
Santa Clara, Küba | eğitim = Tıp | meslek = Doktor, yazar, diplomat, gerilla, devrimci, ideolog | organizasyon = 26 Temmuz Hareketi
Küba Sosyalist Devrimi Birleşik Partisi
Bolivya Ulusal Kurtuluş Ordusu | ebeveynler = Ernesto Guevara Lynch
Celia de la Serna y Llosa | eş = Hilda Gadea (1955–1959)
Aleida March (1959–1967) | çocukları = 5 | imza = CheGuevaraSignature.svg | website = | dipnotlar = }} Ernesto "Che" Guevara (; 14 Haziran 1928 – 9 Ekim 1967) Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Che, Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak popüler kültürde bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

Genç bir tıp öğrencisiyken Güney Amerika'yı dolaşan Guevara, yolculuğu sırasında tanık olduğu yoksulluk, açlık ve hastalıkların boyutunu fark etti. Latin Amerika'nın Amerika Birleşik Devletleri tarafından kapitalist sömürüye maruz bırakıldığını düşünen Guevara, bu durumu tersine çevirmeye katkıda bulunma amacıyla Guatemala'da Başkan Jacobo Árbenz yürüttüğü sosyal reformlara katıldı ancak Árbenz'in, United Fruit Company'nin çıkarları doğrultusunda CIA desteğiyle devrilmesi Guevara'nın siyasi ideolojisinin kesin biçimde şekillenmesinde etkili oldu. Daha sonra Meksiko'da Raúl ve Fidel Castro ile tanışan Guevara, onların 26 Temmuz Hareketi'ne katıldı ve ABD destekli diktatör Fulgencio Batista'yı devirmek amacıyla ''Granma'' yatıyla Küba'ya yelken açtı. Guevara kısa sürede isyancılar arasında öne çıktı, ikinci komutanlığa terfi etti ve Batista rejimini deviren iki yıllık gerilla harekâtında önemli bir rol oynadı.

Küba Devrimi'nden sonra Guevara yeni hükûmette önemli roller oynadı. Bunlar arasında devrim mahkemeleri sırasında savaş suçlusu olarak mahkûm edilenlerin temyiz ve idam mangalarını gözden geçirmek, sanayi bakanı olarak tarımsal toprak reformunu başlatmak, ülke çapında başarılı bir okuma yazma kampanyasına öncülük etmek, hem Ulusal Banka'nın başkanı hem de Küba silahlı kuvvetlerinin eğitim direktörü olarak görev yapmak ve Küba sosyalizmi adına bir diplomat olarak dünyayı dolaşmak vardı. Bu pozisyonlar aynı zamanda Domuzlar Körfezi Çıkarması'nı püskürten milis güçlerinin eğitiminde ve 1962 Küba Füze Krizi'nden önce Sovyet nükleer silahlı balistik füzelerinin Küba'ya getirilmesinde merkezî bir rol oynamasını sağladı. Guevara ayrıca üretken bir yazar ve günlükçüydü. Gerilla savaşı üzerine bir el kitabı olan ''La Guerra de Guerrillas'' ile gençliğinde gerçekleştirdiği kıtalararası motosiklet yolculuğunu konu alan ve çok satan bir anı kitabı olan ''Diarios de motocicleta'' eserlerini yazdı. Deneyimleri ve Marksizm-Leninizm üzerine çalışmaları onu, üçüncü dünya ülkelerinin az gelişmişliği ve bağımlılığının emperyalizm, yeni sömürgecilik ve tekelci kapitalizmin bir sonucu olduğunu ve tek çarenin proleter enternasyonalizm ile dünya devrimi olduğunu ileri sürmeye yöneltti. Guevara 1965 yılında Afrika ve Güney Amerika'da kıtasal devrimleri başlatmak için Küba'dan ayrıldı, önce Kongo-Kinşasa'da başarısız oldu ve daha sonra Bolivya'da CIA destekli Bolivya güçleri tarafından yakalandı ve infaz edildi.

Guevara çok sayıda biyografi, anı, deneme, belgesel, şarkı ve filmle kolektif hayal gücünde kutuplaşmış, hem sevilen hem de sevilmeyen bir tarihsel figür olmaya devam etmektedir. Ölümünün sonucunda, sınıf mücadelesi için şiirsel çağrıları ve maddi teşviklerden ziyade manevi teşviklerle yönlendirilen "yeni bir insan" bilinci yaratma arzusunun bir sonucu olarak, Guevara çeşitli sol hareketlerin önemli bir simgesine dönüşmüştür. Buna karşılık, siyasi sağdaki eleştirmenleri onu otoriterliği teşvik etmek ve siyasi muhaliflerine karşı şiddeti onaylamakla suçlamaktadır. Mirası konusundaki anlaşmazlıklara rağmen ''Time'' gazetesi onu 20. yüzyılın en etkili 100 kişisinden biri olarak seçerken Alberto Korda'nın ''Guerrillero Heroico'' adlı fotoğrafı Maryland Sanat Enstitüsü tarafından "dünyanın en ünlü fotoğrafı" seçildi. Yukarıdaki bilgiler Wikipedia'dan alınmıştır