Orson Welles

Rita Hayworth

Paola Mori
|lata aktywności = 1931–1985 |zespół artystyczny = |odznaczenia = |faksymile = Orson Welles signature.svg |opis faksymile = Podpis Orsona Wellesa |commons = Category:Orson Welles |wikicytaty = Orson Welles |www = }} George Orson Welles (ur. 6 maja 1915 w Kenosha, zm. 10 października 1985 w Los Angeles) – amerykański twórca filmowy, teatralny oraz radiowy. Jeden z najbardziej wpływowych twórców tych dziedzin kultury. Do jego najważniejszych osiągnięć należą broadwayowska sztuka ''Cezar'' (1937; adaptacja ''Juliusza Cezara'' Szekspira), słuchowisko „Wojna światów” (1938) oraz film ''Obywatel Kane'' (1941), uznawany za jeden z najwybitniejszych filmów wszech czasów zarówno przez krytyków, jak i reżyserów filmowych.

Welles jest również uznawany za jednego z najwybitniejszych aktorów ery „klasycznego Hollywood” – w 1999 roku Amerykański Instytut Sztuki Filmowej umieścił go na 16. pozycji listy najwybitniejszych aktorów tego okresu. Za jego najlepsze kreacje uznaje się takie jak Charles Foster Kane w ''Obywatelu Kane'' (1941), Hank Quinlan w ''Dotyku zła'' (1958), czy Harry Lime w ''Trzecim człowieku'' Carola Reeda (1949).

Pomimo licznych sukcesów na początku kariery, Welles przez długi czas narzekał na ograniczanie jego swobody artystycznej przez amerykańskich producentów, co poskutkowało jego przeprowadzką i realizacją wielu filmów na kontynencie europejskim w połowie lat 50. oraz w latach 60. XX wieku. Poza Stanami Zjednoczonymi Welles nakręcił między innymi ''Proces'' i ''Falstaffa''. Źródło: Wikipedia