Jawaharlal Nehru

|grafika = Jawaharlal Nehru 1946.jpg |opis grafiki = Jawaharlal Nehru (1946) |data urodzenia = 14 listopada 1889 |miejsce urodzenia = Allahabad |data śmierci = 27 maja 1964 |miejsce śmierci = Nowe Delhi |funkcja = Premier Indii |partia = Indyjski Kongres Narodowy |od = 15 sierpnia 1947 |do = 27 maja 1964 |poprzednik = |następca = Gulzarilal Nanda |commons = Category:Jawaharlal Nehru |quote = Jawaharlal Nehru |odznaczenia = }} Jawaharlal Nehru (hindi: जवाहरलाल नेहरू, ''Javāharlāl Nehrū''), (''uproszczona wymowa pol.'' [dżewa’harlal nehru]), zwany także Pandit (''Nauczyciel'') Nehru (ur. 14 listopada 1889 w Allahabadzie, zm. 27 maja 1964 w Nowym Delhi) – indyjski polityk, przywódca socjalistycznego skrzydła Indyjskiego Kongresu Narodowego w okresie walki o niepodległość przeciwko dominacji brytyjskiej. 15 sierpnia 1947 został pierwszym premierem Indii, piastując tę funkcję aż do śmierci. Ojciec Indiry Gandhi (trzeciej premier Indii) i dziadek Rajiva Gandhiego (szóstego premiera Indii).

W 1929 roku po przeprowadzeniu przez Indyjski Kongres Narodowy kampanii na rzecz samostanowienia Indii (z udziałem Mahatmy Gandhiego) został przewodniczącym partii. Po wystąpieniu w 1942 roku z deklaracją niepodległości Indii wraz ze swoimi współpracownikami został aresztowany. Po wyjściu z więzienia brał udział w negocjacjach, których owocem było powstanie dwóch niezależnych państw – Indii i Pakistanu. Polityka Nehru po objęciu stanowiska premiera opierała się na interwencjonizmie gospodarczym i uczestnictwie w ruchu niezaangażowania w okresie zimnej wojny. Jako przywódca Indii wprowadzał w życie zasady niezaangażowania, świeckości, utworzył w kraju wielopartyjną demokrację i ustanowił system republikański. W okresie jego rządów Indie stały się regionalnym hegemonem w rejonie Azji Południowej. Obok Josipa Broz Tity, Sukarno i Gamala Abdel Nasera czołowa postać Ruchu Państw Niezaangażowanych. Pod przewodnictwem Nehru, Kongres wygrał wybory w 1951, 1957 i 1962 roku. Początkowo szukał możliwości sojuszu z Chinami, polityka ta była jednak stopniowo rewidowana na rzecz lepszych stosunków z Zachodem, a pod koniec jego rządów miejsce miała wojna chińsko-indyjska.

Po jego śmierci, jego politykę kontynuowała córka Indira Gandhi. Źródło: Wikipedia